قال ابن أبي يعلى الحنبلي رحمه الله:
(( لو رحل رجل إلى الصين في طلبها لكان قليلا ))
ഇബ്നു അബീ യഅ് ല അല്‍ ഹന്‍ബലി رحمه الله പറഞ്ഞു:
“ഒരാള്‍ ഈ രിസാല തേടി ചൈനയിലേക്ക്‌ പോയാല്‍ പോലും, അത് വളരെ നിസ്സാരമായിരിക്കും.”
ഇമാം അഹ്മദ് ബ്‌നു ഹന്‍ബല്‍ [റഹി]
മുഴുവന്‍ പേര്‌ : ശൈഖുല്‍ ഇസ്‌ലാം അബൂ അബ്ദില്ലാഹ് അഹ്മദ് ബ്‌നു മുഹമ്മദ് ബ്‌നു ഹന്‍ബല്‍ അദ്ദഹ്‌ലീ അശ്‌ശയ്ബാനീ അല്‍മര്‍സീ അല്‍ ബാഗ്‌ദാദി.
ജനനം : ഹിജ്‌റ 164
മരണം : ഹിജ്‌റ 241
Ø നാല് അറിയപ്പെട്ട മദ്ഹബുകളില്‍ ഒന്നിന്റെ ഇമാം.
Ø ഫിഖ്ഹിലും ഹദീസിലും അഗാധ പണ്ഡിതന്‍.
Ø അമ്പതിനായിരം ഹദീസുകള്‍ ഉള്‍ക്കൊള്ളുന്നു മുസ്‌നദ് ഉള്‍പ്പടെ അനേകം ഗ്രന്ഥങ്ങളുടെ കര്‍ത്താവ്.
Ø താബിഈ താബിഉകളിലെ മഹാ പണ്ഡിതന്മാരില്‍ നിന്നും അദ്ദേഹം വിജ്ഞാനം ഉള്‍ക്കൊണ്ടു.
Ø ഇമാം ബുഖാരിയും മുസ്‌ലിമും رحمهما الله ഉള്‍പ്പടെ അനേകം പണ്ഡിതര്‍ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ശിഷ്യരാണ്‌.
Ø ഇമാം ശാഫിഈ الله رحمه അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഗുരുനാഥനും സഹ-ചാരിയുമായിരുന്നു.
Ø സ്വാലിഹ്, അബ്ദുല്ലാഹ് رحمهما الله എന്നിവര്‍ പണ്ഡിതന്മാരായ പുത്രന്മാര്‍.
Ø ഖുര്‍ആന്‍ സൃഷ്ടിയാണ്‌ എന്നും മറ്റുമുള്ള മുഅ്തസില വിഭാഗക്കാരുടെ വാദം അംഗീകരിക്കാത്തതിനാല്‍ അദ്ദേഹം കൊടിയ പീഢനങ്ങള്‍ക്ക് ഇരയാവുകയും വര്‍ഷങ്ങള്‍ തടവില്‍ കഴിയേണ്ടി വരികയും ചെയ്തു, മഅ്മൂന്‍, മുഅ്തസിം, വാസിഖ്‌ തുടങ്ങിയ അബ്ബാസീ ഖലീഫമാരുടെ കാലത്തായിരുന്നു ഇത്. ഒടുവില്‍ അല്‍ മുതവക്കില്‍ എന്ന ഖലീഫയാണ്‌ അദ്ദേഹത്തെ മോചിപ്പിച്ചത്.
ഉസൂലുസ്സുന്നഃ
ഇമാം അഹ്മദ് ബ്‌നു ഹന്‍ബലിന്റെ رحمه الله ഉസൂലുസ്സുന്നഃ (സുന്നത്തിന്‍റ അടിസ്ഥാനങ്ങള്‍) എന്ന പ്രസിദ്ധമായ രിസാലയുടെ മലയാള പരിഭാഷയാണിത്. സുന്നത്ത് എന്ന പദം ഇവിടെ പ്രയോഗിച്ചിരിക്കുന്നത് - അഖീദയും മന്‍ഹജും (The Creed and Methodology-അടിസ്ഥാന വിശ്വാസവും രീതിശാസ്ത്രവും) എന്ന അര്‍ത്ഥത്തിലാണ്‌ എന്ന കാര്യം പ്രത്യേകം ശ്രദ്ധിക്കുക. ഫിഖ്‌ഹിന്റെമസ്‌അലകള്‍ ചര്‍ച്ച ചെയ്യുമ്പോള്‍ നമ്മുടെ നാട്ടില്‍ സാധാരണ ഉപയോഗിക്കാറുള്ള നിര്‍ബന്ധമില്ലാത്ത ഐച്ഛികമായ കാര്യങ്ങള്‍ എന്ന അര്‍ത്ഥത്തിലല്ല.
ആധുനികരും പൌരാണികരുമായ ധാരാളം പണ്ഡിതര്‍ ഈ ഗ്രന്ഥത്തിന്‌ വ്യാഖ്യാനങ്ങളും വിശദീകരണങ്ങളും രചിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഈ പരിഭാഷയില്‍ ഉള്‍ക്കൊള്ളിച്ചിട്ടുള്ളത് ഈ രിസാലയുടെ മത്‌ന്‌ മാത്രമാണ്‌. ഇതിലെ ഓരോ സൂചികയും വിശദീകരണങ്ങള്‍ ആവശ്യമായവയാണ്‌. അതുകൊണ്ട് പഠിതാക്കള്‍ അഹ്‌ലുസ്സുന്നത്തിന്‍റ ഉലമാക്കള്‍ രചിച്ചിട്ടുള്ള ശര്‍ഹുകള്‍ (വിശദീകരണങ്ങള്‍) ആസ്പദമാക്കി അഖീദയില്‍ അവഗാഹം നേടിയ പണ്ഡിതന്മാരുടെ കീഴില്‍ പഠിക്കാന്‍ ശ്രമിക്കേണ്ടാതാണ്‌. അതോടൊപ്പം അഹ്‌ലുസ്സുന്നയില്‍ നിന്ന് വ്യതിചലിച്ചു പോയ പിഴച്ച കക്ഷികളെ കുറിച്ച് സാമാന്യമായി അറിയേണ്ടതും അവരുടെ വിശ്വാസ വ്യതിയാനങ്ങളുടെ ചരിത്രപരവും സമകാലികവുമായ പ്രസക്തി മനസ്സിലാക്കേണ്ടതുമാണ്‌.
الإسناد സനദ്
قال الشيخ الإمام أبو المظفر عبد الملك بن علي بن محمد الحمداني:
حدثنا الشيخ أبو عبد الله يحيى بن الحسن بن البنا، قال: أخبرنا علي بن محمد بن عبد الله بن بشران المعدل، قال: أنا عثمان بن أحمد بن السماك، قثنا: أبو محمد بن الحسن بن عبد الوهاب ابن أبي العنبر قراءة عليه من كتابه في شهر ربيع الأول من سنة ثلاث وتسعين ومائتين قثنا: أبو جعفر محمد بن سليمان المنقري البصري ب(تنيس) قال: حدثني عبدوس بن مالك العطار، قال: سمعت أبا عبد الله أحمد بن محمد بن حنبل يقول:
بســـم الله الرحمن الرحيم
أصول السنة عندنا:
നമ്മുടെ അടുക്കല്‍ സുന്നത്തിന്‍റ അടിസ്ഥാനം എന്തെന്നാല്‍:
التمسك بما كان عليه الصحابة والاقتداء بهم
(സ്വഹാബികളെ പിന്തുടരല്‍)
التمسك بما كان عليه أصحاب رسول الله صلى الله عليه وسلم، والاقتداء بهم
അല്ലാഹുവിന്‍റ റസൂലിന്‍റ സ്വഹാബാക്കള്‍ ഏതൊന്നില്‍ ആയിരുന്നുവോ, അതിനെ മുറുകെ പിടിക്കലും അവരെ അനുധാവനം ചെയ്യലുമാണ്‌.
اجتناب البدع والحذر منها
(ബിദ്‌അത്തിനെ വെടിയല്‍)
وترك البدع، وكل بدعة فهي ضلالة، وترك الخصومات والجلوس مع أصحاب الأهواء، وترك المراء والجدال والخصومات في الدين
ബിദ്‌അത്തിനെ വെടിയലും -എല്ലാ ബിദ്‌അത്തും വഴികേടാണ്‌. അഭിപ്രായ ഭിന്നതകളും ദേഹേച്ഛകളുടെ ആളുകളുടെ കൂടെയുള്ള ഇരുത്തം വെടിയലും, ദീനില്‍ കലഹങ്ങളും തര്‍ക്കങ്ങളും വിവാദങ്ങളും ഒഴിവാക്കലുമാണ്‌.
منزلة السنة وعلاقتها بالقرءان
(സുന്നത്തിന്റെ സ്ഥാനവും, അതിന്ന് ഖുര്‍ആനനുമായുള്ള ബന്ധവും)
والسنة عندنا ءاثار رسول الله صلى الله عليه وسلم، والسنة تفسر القرءان، وهي دلائل القرءان، وليس في السنة قياس، ولا تضرب لها الأمثال، ولا تدرك بالعقول ولا الأهواء، إنما هو الاتباع وترك الهوى
നമ്മുടെ അടുക്കല്‍ സുന്നത്ത് എന്നത്‌ റസൂല്‍ صلى الله عليه وسلم യുടെ ആഥാറുകളാണ്‌. സുന്നത്ത് ഖുര്‍ആനെ വിശദീകരിക്കുന്നു. അത് ഖുര്‍ആനിനെ വിശദീകരിക്കുന്ന രേഖകളാണ്‌. സുന്നത്തില്‍ ഖിയാസ്‌ (താരതമ്യം) ഇല്ല. അതിന്ന് ഉദാഹരണങ്ങള്‍ പാടുള്ളതല്ല. അത് ബുദ്ധി കൊണ്ടോ ദേഹേച്ഛകള്‍ കൊണ്ടോ എത്തിച്ചേരാന്‍ കഴിയുന്നതല്ല. അത് പൂര്‍ണ്ണമായി പിന്തുടരലും ദേഹേച്ഛകളെ വെടിയലുമാണ്‌.
الإيمان بالقدر خيره وشره
(വിധി വിശ്വാസം)
ومن السنة اللازمة التي من ترك منها خصلة ـ ولم يقبلها ويؤمن بها ـ لم يكن من أهلها:
الإيمان بالقدر؛ خيره وشره، والتصديق بالأحاديث فيه، والإيمان بها، لا يقال: ((لم؟)) ولا ((كيف؟)) إنما هو التصديق بها والإيمان بها
പിന്തുടരപ്പെടേണ്ടതായ സുന്നത്തില്‍ നിന്ന് ആരെങ്കിലും ഒരു കാര്യം ഒഴിവാക്കിയാല്‍, അവന് അതില്‍ എത്തിച്ചേരുകയില്ല, അവന് അതില്‍ വിശ്വസിക്കുന്നവനല്ല, അവന് അതിന്റെ അഹ്‌ലുകാരില്‍ പെട്ടവനുമല്ല.
ഖദ്‌റില്‍ -അതിന്‍റ നന്മയിലും തിന്മയിലും- ഉള്ള വിശ്വാസവും അതില്‍ വന്ന ഹദീസുകളെ സത്യപ്പെടുത്തലും ഈമാനില്‍ പെട്ടതാണ്‌.അക്കാര്യത്തില്‍ എന്തുകൊണ്ട്‌ എന്നോ എങ്ങനെ എന്നോ ചോദിക്കാന്‍ പാടുള്ളതല്ല. തീര്‍ച്ചയായും അതിനെ സത്യപ്പെടുത്തുകയും അതില്‍ വിശ്വസിക്കുകയും വേണ്ടതാണ്‌.
ومن لم يعرف تفسير الحديث، ويبلغه عقله، فقد كفي ذلك وأحكم له، فعليه الإيمان به والتسليم له، مثل حديث الصادق المصدوق، و مثل ما كان مثله في القدر
ആര്‍ക്ക്‌ ഹദീസിന്റെ വ്യാഖ്യാനം മനസ്സിലാകുന്നില്ലയോ, അവന്റെ ബുദ്ധിക്ക്‌ എത്തിച്ചേരാന്‍ കഴിയുന്നുമില്ലയോ, അവന് അതിന്‍റ വിധിയെ സ്വീകരിക്കുകയും അതില്‍ വിശ്വസിക്കുകയും അതിന്‌ കീഴടങ്ങുകയുമാണ്‌ വേണ്ടത്‌- സ്വാദിഖുല്‍ മസ്ദൂഖി (الصادق المصدوق) - ന്റെയും ഖദ്‌റിന്റെ മറ്റു ഹദീസുകള്‍ പോലെയും.
സ്വാദിഖുല്‍ മസ്ദൂഖിന്റെ ഹദീസ്
അബ്ദുല്ലാഹ് ബ്‌നു മസ്‌ഊദ്‌ رضي الله عنه നിന്ന് : സത്യസന്ധനും വിശ്വസ്തനുമായ റസൂല്‍ ﷺ ഞങ്ങളോട് പറയുകയുണ്ടായി : ‘തീര്‍ച്ചയായും ഉമ്മയുടെ ഗര്‍ഭാശയത്തില്‍40 ദിവസങ്ങളോളം നിങ്ങള്‍ ഓരോരുത്തരും ബീജമായും പിന്നീട് അതുപോലെ രക്തപിണ്ഢമായും സ്വരൂപിക്കപ്പെടുക തന്നെ ചെയ്യും. അതിനു ശേഷം അവന്റെ ഭക്ഷണം, അവന്റെ ആയുസ്സ്, ഭാഗ്യവാനോ നിര്‍ഭാഗ്യവാനോ എന്നിങ്ങനെ നാലു കാര്യങ്ങള്‍ രേഖപ്പെടുത്തുവാനായി ഒരു മലക്കിനെ അല്ലാഹു നിയോഗിക്കും. പിന്നെ അതില്‍ റൂഹ്‌ ഊതും. നിങ്ങളില്‍ നിന്ന് ഒരാള്‍ സ്വര്‍ഗ്ഗാവകാശികളുടെ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ ചെയ്തുകൊണ്ടിരിക്കും. സ്വര്‍ഗ്ഗവും നരകവും ഒരു മുഴം മാത്രം അകലെയുള്ള അവസ്ഥയില്‍ ആവുകയും ചെയ്യും. അപ്പോഴതാ വിധി അവനെ മുന്‍കടക്കുന്നു. പിന്നീട് അവന് നരകാവകാശികളുടെ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ ചെയ്യുകയും അതില്‍ പ്രവേശിക്കുകയും ചെയ്യുന്നു. ഒരാള്‍ നരകാവകാശികളുടെ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളായിരിക്കും ചെയ്യുന്നത്. എന്നിട്ട് അവന് നരകത്തിന്റെ ഒരു മുഴം മാത്രം അകലെയെത്തുമ്പോള്‍ അവന്റെ വിധി അവനെ മുന്‍കടക്കുന്നു. അപ്പോള്‍ അവന് സ്വര്‍ഗ്ഗാവകാശികളുടെ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ ചെയ്യുകയും അതില്‍ പ്രവേശിക്കുകയും ചെയ്യും. (ബുഖാരി, മുസ്‌ലിം, തിര്‍മിദി, അബൂദാവൂദ്, ഇബ്നു മാജ, അഹ്മദ്).
الإيمان برؤية الله
(അല്ലാഹുവിനെ കാണുന്നതിലുള്ള വിശ്വാസം)
ومثل أحاديث الرؤية كلها، وإن نبت عن الأسماع، واستوحش منها المستمع. فإنما عليه الإيمان بها، وأن لا يرد منها حرفا واحدا. وغيرها من الأحاديث المأثورات عن الثقات
പരലോകത്ത്‌ മുഅ്മിനുകള്‍ അല്ലാഹുവിനെ കാണുന്നതിനെ - رؤية - സംബന്ധിച്ച മുഴുവന്‍ ഹദീസുകള്‍ പോലെയും. ആര്‍ക്കെങ്കിലും ആ ഹദീസുകളില്‍ വല്ല സംശയങ്ങളും ഉടലെടുക്കാന്‍ തുടങ്ങിയാല്‍ തന്നെ,അവന് ചെയ്യേണ്ടത്‌ അതില്‍ വിശ്വസിക്കുകയാണ്‌. അതില്‍ ഒരു അക്ഷരം പോലും അവന് നിഷേധിക്കാന്‍ പാടുള്ളതല്ല. അതു പോലെത്തന്നെയാണ്‌ സ്ഥിരപ്പെട്ടു വന്നിട്ടുള്ള മറ്റു ഹദീസുകളും.
റുഅ് യത്ത്
1). ജരീര്‍ ബ്‌നു അബ്ദുല്ലാഹ് رضي الله عنه പറയുന്നു: ഞങ്ങള്‍ നബി صلى الله عليه وسلم കൂടെ ഇരിക്കുകയായിരുന്നു. പൌര്‍ണ്ണമിയുടെ ദിവസം പൂര്‍ണ്ണ ചന്ദ്രനെ നോക്കി അവിടുന്ന് പറഞ്ഞു: ഈ ചന്ദ്രനെ നിങ്ങള്‍ കാണുന്നതു പോലെ നിങ്ങളുടെ രക്ഷിതാവിനെ കണാനാവും. അവനെ കാണുന്നതിന്‌ നിങ്ങള്‍ക്ക് തടസ്സമൊന്നുമുണ്ടാകില്ല. അതിനാല്‍ നിങ്ങള്‍ക്ക് സാധിക്കുമെങ്കില്‍ സൂര്യോദയത്തിന്‌ മുമ്പും സൂര്യാസ്തമയത്തിന്‌ മുമ്പുമുള്ള നമസ്ക്കാരത്തിന്റെ കാര്യത്തില്‍ വീഴ്ച്ച വരാതെ സൂക്ഷിക്കുക. (മുസ്‌ലിം,തിര്‍മിദി, അബൂദാവൂദ്, ഇബ്നു മാജ, അഹ്മദ്)
2). ശുഹൈബ് رضي الله عنه വില്‍ നിന്ന് നിവേദനം: നബി صلى الله عليه وسلم പറഞ്ഞു: സ്വര്‍ഗ്ഗാവകാശികള്‍ സ്വര്‍ഗ്ഗത്തില്‍ പ്രവേശിച്ചാല്‍ അല്ലാഹു അവരോട് ചോദിക്കും: ഇനി എന്തെങ്കിലും ഞാന്‍ നിങ്ങള്‍ക്ക് വര്‍ദ്ധിപ്പിച്ച് തരേണ്ടതുണ്ടോ?
അപ്പോള്‍ അവര്‍ പറയും: നീ ഞങ്ങളുടെ മുഖങ്ങള്‍ പ്രശോഭിതങ്ങളാക്കിയില്ലയോ? നീ ഞങ്ങളെ സ്വര്‍ഗ്ഗത്തില്‍ പ്രവേശിപ്പിക്കുകയും നരകത്തില്‍ നിന്ന് രക്ഷപ്പെടുത്തുകയും ചെയ്തില്ലയോ?
പ്രവാചകന്‍ صلى الله عليه وسلم പറഞ്ഞു: അപ്പോള്‍ അവന് മറ നീക്കം ചെയ്യും. അവര്‍ക്ക് ലഭിച്ച ഏതൊരു കാര്യത്തേക്കാളും അവര്‍ക്കിഷ്ടം പ്രതാപിയും മഹത്വ പൂര്‍ണ്ണനുമായ അല്ലാഹുവിനെ കാണുക എന്നതായിരിക്കും. (മുസ്‌ലിം, തിര്‍മിദി,ഇബ്നു മാജ, അഹ്മദ്)
ترك الجدال والخصومات في الدين
(ദീനില്‍ തര്‍ക്കങ്ങള്‍ ഒഴിവാക്കല്‍)
وأن لا يخاصم أحدا، ولا يناظره، ولا يتعلم الجدال، فإن الكلام في القدر والرؤية والقرءان وغيرها من السنن مكروه، ومنهي عنه، لا يكون صاحبه - وإن أصاب بكلامه السنة - من أهل السنة حتى يدع الجدال ويسلم، ويؤمن بالآثار.
ദീനിന്‍റ കാര്യത്തില്‍ ഒരാളും ആരോടും തര്‍ക്കിക്കാന്‍ പാടുള്ളതല്ല. വാദപ്രതിവാദം നടത്താനോ തര്‍ക്കം പഠിക്കാനോ പാടില്ല. ഖദ്‌റിലും,رؤية ലും, ഖുര്‍ആനിലും സുന്നത്തില്‍ നിന്നുള്ള മറ്റു കാര്യങ്ങളിലും ഇപ്രകാരമുള്ള വാദപ്രതിവാദം വെറുക്കപ്പെട്ടതാണ്‌, വിരോധി-ക്കപ്പെട്ടതാണ്‌. അങ്ങനെയുള്ള ഒരാള്‍ സുന്നത്തിന്‍റ ആളാവുകയില്ല,അയാള്‍ തര്‍ക്കങ്ങള്‍ ഒഴിവാക്കി പരിപൂര്‍ണ്ണമായി ആഥാറുകളില്‍ വിശ്വസിക്കുന്നത്‌ വരെ.
القرءان كلام الله ليس بمخلوق
(ഖുര്‍ആന്‍ അല്ലാഹുവിന്റെ കലാമാണ്‌, സൃഷ്ടിയല്ല)
والقرءان كلام الله وليس بمخلوق، ولا يضعف أن يقول: ليس بمخلوق، قال: فإن كلام الله ليس ببائن منه، وليس منه شيء مخلوق، وإياك ومناظرة من أحدث فيه، ومن قال باللفظ وغيره، ومن وقف فيه فقال: ((لا أدري، مخلوق أو ليس بمخلوق، وإنما هو كلام الله))، فهذا صاحب بدعة مثل من قال: ((هو مخلوق))، وإنما هو كلام الله ليس بمخلوق.
ഖുര്‍ആന്‍ അല്ലാഹുവിന്റെ കലാമാണ്‌, അത് സൃഷ്ടിയല്ല. അത് സൃഷ്ടിയല്ല എന്ന് മാത്രം പറയുന്നിടത്തേക്ക്‌ ദൗര്‍ബല്ല്യം ഉണ്ടാകരുത്‌. അത് അല്ലാഹുവിന്റെ കലാമാണ്‌, സംശയമേ ഇല്ല. അതില്‍ സൃഷ്ടി ആയി ഒന്നുമില്ല. അക്കാര്യത്തില്‍ സംശയമുള്ളവരുമായി സംസാരി-ക്കുന്നതിനെ നീ സൂക്ഷിക്കുക. ആര് അവന്റെ വാക്കിലൂടെയോ അല്ലാതെയോ "എനിക്ക് അത് അറിയില്ല, സൃഷ്ടിയാണോ ആല്ലയോ എന്ന്, അത് അല്ലാഹുവിന്റെ കലാമാണ്‌" എന്ന് മാത്രം പറഞ്ഞ്‌ നിര്‍ത്തിയോ, അവന് ബിദ്‌അത്തിന്റെ ആളാണ്‌, അത് സൃഷ്ടിയാണ്‌ എന്ന് പറഞ്ഞവനെ പോലെത്തന്നെ. തീര്‍ച്ചയായും അത് അല്ലാഹുവിന്റെ കലാമാണ്‌, സൃഷ്ടിയേ അല്ല.
الإيمان بالرؤية الله في الدار الآخرة
(പരലോകത്ത്‌ അല്ലാഹുവിനെ കാണും എന്നതിലുള്ള വിശ്വാസം)
والإيمان بالرؤية يوم القيامة كما روي عن النبي صلى الله عليه وسلم من الأحاديث الصحاح. وأن النبي صلى الله عليه وسلم قد رأى ربه، فإنه مأثور عن رسول الله صلى الله عليه وسلم صحيح. رواه قتادة عن عكرمة عن ابن عباس، ورواه الحكم بن أبان عن عكرمة عن ابن عباس، ورواه علي بن زيد عن يوسف بن مهران عن ابن عباس. والحديث عندنا على ظاهره، كما جاء عن النبي صلى الله عليه وسلم، والكلام فيه بدعة، ولكن نؤمن به كما جاء على ظاهره، ولا نناظر فيه أحدا.
ഖിയാമത്ത്‌ നാളിലുള്ള رؤية നെ വിശ്വസിക്കലും - നബി صلى الله عليه وسلم യില്‍ നിന്ന് വന്ന സ്വഹീഹായ ഹദീസുകളില്‍ ഉള്ളതു പോലെ.തീര്‍ച്ചയായും നബി صلى الله عليه وسلم തന്റെ റബ്ബിനെ കാണുകയുണ്ടായി- ട്ടുണ്ട്‌. അത് സ്വഹീഹായി സ്ഥിരപ്പെട്ടു വന്ന ഹദീസുകളില്‍ ഉള്ളതാണ്‌. ഖതാദയും ഹകമ്‌ബ്‌നു അബാനും ഇക്‌രിമയില്‍ നിന്ന് ഇബ്നു അബ്ബാസിനെ തൊട്ടും, അലിയ്യ്‌ ബ്‌നു സൈദ്‌ യൂസുഫ്‌ബ്‌നു മിഹ്‌റാനില്‍ നിന്ന് ഇബ്നു അബ്ബാസിനെ തൊട്ടും ഇത് രിവായത്ത്‌ ചെയ്തിട്ടുണ്ട്‌. നമ്മുടെ അടുക്കലുള്ള ഹദീസ് നാം അതിന്‍റ പ്രത്യക്ഷത്തില്‍ എടുക്കുന്നതാണ്‌. റസൂല്‍ صلى الله عليه وسلم യില്‍ നിന്നും വന്നതു പോലെ. അക്കാര്യത്തിലുള്ള സംസാരം ബിദ്‌അത്താണ്‌. നാം ആ ഹദീസ് അതിന്‍റ പ്രത്യക്ഷത്തില്‍ വന്നതു പോലെ വിശ്വസിക്കുന്നു. അതില്‍ നാം ആരോടും വാദം നടത്തുന്നതല്ല.
നബി صلى الله عليه وسلم യഥാര്‍ത്ഥത്തില്‍ അല്ലാഹുവിനെ കണ്ടിട്ടുണ്ടോ എന്ന കാര്യത്തില്‍ പ്രഥമ ദൃഷ്ട്യാ ചില അഭിപ്രായ വ്യത്യാസങ്ങള്‍ ഉള്ളതായി തോന്നാം. ഇവിടെ ഇബ്നു അബ്ബാസ് رضي الله عنه വില്‍ നിന്നും വന്ന ഹദീസില്‍ നിന്ന് നബി صلى الله عليه وسلم അല്ലാഹുവിനെ കണ്ടതായി മനസ്സിലാകുന്നു, എന്നാല്‍ ആയിശ رضي الله عنها യില്‍ നിന്നും വന്ന മറ്റൊരു ഹദീസില്‍ നിന്നും കണ്ടിട്ടില്ല എന്നും കാണാം. ഈ ഹദീസുകളെല്ലാം കൂട്ടിയിണക്കി ശൈഖുല്‍ ഇസ്‌ലാം ഇബ്നു തയ്‌മിയ്യ رحمه الله പറഞ്ഞത്: നബി صلى الله عليه وسلم റബ്ബിനെ കണ്ണ്‌ കൊണ്ട് കണ്ടതായി ഖുര്‍ആന്‍ കൊണ്ടോ സുന്നത്ത് കൊണ്ടോ സ്ഥിരപ്പെട്ടിട്ടില്ല എന്നും എന്നാല്‍ അവിടുന്ന് صلى الله عليه وسلم ഹൃദയം കൊണ്ട് രണ്ട് പ്രാവശ്യം കണ്ടിട്ടുണ്ട് എന്നുമാണ്‌.
الإيمان بالميزان يوم القيامة
(ഖിയാമത്ത്‌ നാളിലെ മീസാനിലുള്ള വിശ്വാസം)
والإيمان بالميزان يوم القيامة، كما جاء،: ((يوزن العبد يوم القيامة فلا يزن جناح بعوضة)). وتوزن أعمال العباد كما جاء في الأثر، والإيمان به والتصديق به، والإعراض عن من رد ذلك، وترك مجادلته.
ഖിയാമത്ത്‌ നാളിലെ മീസാനിലുള്ള വിശ്വാസവും-ഹദീസില്‍ വന്നതുപോലെ. (ഖിയാമത്ത്‌ നാളില്‍ ഒരു അടിമ തൂക്കപ്പെടും –ഒരു കൊതുകിന്റെ ചിറകോളം പോലും അവര്‍ തൂക്കം വരികയില്ല). അടിമകളുടെ അമലുകളെല്ലാം തൂക്കപ്പെടും- ഹദീസില്‍ വന്നതുപോലെ – അതില്‍ വിശ്വസിക്കേണ്ടതും സത്യപ്പെടുത്തേണ്ടതുമാണ്‌. അതിനെ തള്ളുന്നവരില്‍ നിന്ന് അകലം പാലിക്കേണ്ടതും വാദപ്രതിവാദം ഉപേക്ഷിക്കേണ്ടതുമാണ്‌.
تكليم الله لعباده يوم القيامة
(ഖിയാമത്ത്‌ നാളില്‍ അല്ലാഹുവിന്റെ അടിമകളോടുള്ള സംസാരം)
وأن الله تبارك وتعالى يكلم العباد يوم القيامة، ليس بينهم وبينه ترجمان، والإيمان به والتصديق به
തീര്‍ച്ചയായും ഖിയാമത്ത്‌ നാളില്‍ അല്ലാഹു അടിമകളോട്‌ സംസാരിക്കുന്നതാണ്‌, അവന്നും അവര്‍ക്കുമിടയില്‍ പരിഭാഷകന്‍ ഉണ്ടായിരിക്കുന്നതല്ല, അതില്‍ വിശ്വസിക്കേണ്ടതും സത്യപ്പെടു-ത്തേണ്ടതുമാണ്‌.
الإيمان بالحوض وصفته
(ഹൗളിലും അതിന്റെ വിശേഷണങ്ങളിലുമുള്ള വിശ്വാസം)
والإيمان بالحوض، وأن لرسول الله صلى الله عليه وسلم حوضا يوم القيامة، ترد عليه أمته، عرضه مثل طوله مسيرة شهر، ءانيته كعدد نجوم السماء، على ما صحت به الأخبار من غير وجه.
ഹൗളിലുള്ള വിശ്വാസവും – തീര്‍ച്ചയായും ഖിയാമത്ത്‌ നാളില്‍ റസൂല്‍ صلى الله عليه وسلم ക്ക്‌ ഹൗളുണ്ട്‌, അതിലേക്ക്‌ അവിടുത്തെ ഉമ്മത്ത്‌ വരുന്നതാണ്‌. അതിന്റെ വിശാലത ഒരു മാസത്തെ വഴിദൂരമാണ്‌. അതിലെ പാത്രങ്ങള്‍ ആകാശത്തിലെ നക്ഷത്രങ്ങളുടെ അത്രഎണ്ണമാണ്‌, സ്വഹീഹായ വിവിധ ഹദീസുകളില്‍ വന്നതു പോലെ.
ഹൗളുല്‍ കൗസര്‍
അബ്ദുല്ലാഹ് ബ്‌നു അംറ്‌ رضي الله عنه വില്‍ നിന്ന് : നബി صلى الله عليه وسلم പറഞ്ഞു: എന്റെ ഹൗള്‌ ഒരു മാസത്തെ വഴിദൂരമുണ്ട്. അതിലെ വെള്ളം പാലിനേക്കാള്‍ വെളുത്തതാണ്‌,അതിന്റെ വാസന കസ്തൂരിയേക്കാള്‍ സുഗന്ധമുള്ളതും അതിലെ പാത്രങ്ങള്‍ ആകാശത്തിലെ നക്ഷത്രങ്ങളെ പൊലെയുമാണ്‌. അതില്‍ നിന്ന് ആരെങ്കിലും കുടിച്ചാല്‍ പിന്നീട് അവന് ഒരിക്കലും ദാഹിക്കില്ല. (ബുഖാരി, മുസ്‌ലിം, അഹ്മദ്)
الإيمان بعذاب القبر
(ഖബറിലെ ശിക്ഷയിലുള്ള വിശ്വാസം)
والإيمان بعذاب القبر، وأن هذه الأمة تفتن في قبورها، وتسأل عن الإيمان والإسلام، ومن ربه؟ ومن نبيه؟ ويأتيه منكر ونكير كيف شاء الله عز وجل، وكيف أراد، والإيمان به والتصديق به
ഖബറിലെ ശിക്ഷയില്‍ വിശ്വസിക്കലും -തീര്‍ച്ചയായും ഈ ഉമ്മത്ത്‌ ഖബറുകളില്‍ വെച്ച് പരീക്ഷിക്കപ്പെടുകയും – ഈമാന്‍, ഇസ്‌ലാം,അവന്റെ റബ്ബ്‌ ആര്, അവന്റെ നബി ആര് എന്നതിനെപ്പറ്റി ചോദ്യം ചെയ്യപ്പെടുകയും ചെയ്യും. മുന്‍കര്‍, നകീര്‍ എന്നിവര്‍ വരുന്നതുമാണ്‌ - അല്ലാഹു ഉദ്ദേശിച്ച രീതിയില്‍ - അതില്‍ വിശ്വസിക്കേണ്ടതും സത്യപ്പെടുത്തേണ്ടതുമാണ്‌.
الإيمان بشفاعة يوم القيامة
(ഖിയാമത്തിലെ ശഫാഅത്തിലുള്ള വിശ്വാസം)
والإيمان بشفاعة النبي صلى الله عليه وسلم، وبقوم يخرجون من النار بعد ما احترقوا وصاروا فحما، فيؤمر بهم إلى نهر على باب الجنة - كما جاء في الأثر - كيف شاء الله، وكما شاء، إنما هو الإيمان به والتصديق به
നബി صلى الله عليه وسلم യുടെ ശഫാഅത്തിനെ കുറിച്ചും, നരകത്തില്‍ നിന്ന്പുറത്ത്‌ കടത്തപ്പെടുന്ന ആളുകളെ കുറിച്ചും – അവര്‍ കരിക്കപ്പെട്ട്‌ കരിയായിത്തീര്‍ന്നതിനു ശേഷം സ്വര്‍ഗ്ഗത്തിന്റെ വാതില്‍ക്കലുള്ളനദിയില്‍ മുക്കാന്‍ കല്‍പിക്കപ്പെടും –ഹദീസില്‍ വന്നതു പോലെ. അല്ലാഹു ഉദ്ദേശിക്കുന്ന സമയത്തും രീതിയിലും- തീര്‍ച്ചയായും അതിലുള്ള വിശ്വാസവും അതിനെ സത്യപ്പെടുത്തലും.
خروج الدجال
(ദജ്ജാലിന്റെ പുറപ്പാട്)
والإيمان أن المسيح الدجال خارج، مكتوب بين عينيه كافر، والأحاديث التي جاءت فيه، والإيمان بأن ذلك كائن.
മസീഹുദ്ദജ്ജാല്‍ തീര്‍ച്ചയായും പുറപ്പെടുമെന്ന വിശ്വാസവും -അവന്റെ രണ്ട് കണ്ണുകള്‍ക്കിടയില്‍ "കാഫിര്‍" എന്ന്എഴുതപ്പെട്ടിരിക്കും. അതില്‍ വന്ന ഹദീസുകളില്‍ -അത് സംഭവിക്കുന്നത്‌ തന്നെയാണെന്ന വിശ്വാസവും.
نزول عيسى عليه السلام
(ഈസ عليه السلام ന്റെ ഇറക്കം)
وأن عيسى ابن مريم عليه السلام ينزل فيقتله بباب لد.
തീര്‍ച്ചയായും ഈസബ്‌നു മര്‍യം عليه السلام ഇറങ്ങുമെന്നും ബാബു ലുദ്ദില്‍ വെച്ച് അവനെ (ദജ്ജാലിനെ) കൊലപ്പെടുത്തുമെന്നും.
والإيمان قول وعمل، يزيد وينقص
(ഈമാന്‍ വാക്കും പ്രവൃത്തിയുമാണ്‌ -അത് കൂടും, കുറയും)
والإيمان قول وعمل، يزيد وينقص، كما جاء في الخبر: ((أكمل المؤمنين إيمانا أحسنهم خلقا)).
ഈമാന്‍ വാക്കും പ്രവൃത്തിയുമാണ്‌.-അത് കൂടുകയും കുറയുകയും ചെയ്യും – ഹദീസില്‍ വന്നതു പൊലെ: "മുഅ്മിനീങ്ങളില്‍ ഏറ്റവും നന്നായി ഈമാന്‍ പൂര്‍ത്തീകരിച്ചവര്‍ അവരില്‍ ഏറ്റവും നല്ല സ്വഭാവമുള്ള- വരാണ്‌”.
من ترك الصلاة فقد كفر
(നമസ്ക്കാരം ഉപേക്ഷിച്ചവന്‍ കാഫിറായി)
ومن ترك الصلاة فقد كفر. وليس من الأعمال شيء تركه كفر إلا الصلاة، من تركها فهو كافر، وقد أحل الله قتله.
ആര് നമസ്ക്കാരം ഉപേക്ഷിച്ചുവോ അവന് കാഫിറായി. ഉപേക്ഷിച്ചാല്‍ കാഫിറാകുന്ന മറ്റൊരു അമലുമില്ല, നമസ്കാരമല്ലാതെ.ആര് അത് ഉപേക്ഷിച്ചുവോ അവന് കാഫിറാണ്. അവനെ വധിക്കുന്നത്‌ അല്ലാഹു ഹലാലാക്കി.
ഒരാള്‍ നമസ്ക്കാരം നിഷേധിച്ച് കൊണ്ട് ഉപേക്ഷിച്ചാല്‍ കാഫിറാകും എന്ന കാര്യത്തില്‍ അഭിപ്രായ വ്യത്യാസമില്ല. എന്നാല്‍ അലസതയാലോ അലംഭാവത്താലോ ഉപേക്ഷിക്കുക-യാണെങ്കില്‍ അയാള്‍ കാഫിറാകുമോ എന്ന കാര്യത്തില്‍ ഉലാമാക്കള്‍ക്കിടയില്‍ അഭിപ്രായ വ്യത്യാസമുണ്ട്. ഭൂരിപക്ഷം ഉലമാക്കളും കാഫിറാകും എന്ന് തന്നെയാണ് അഭിപ്രായപ്പെട്ടത്‌. ഇസ്‌ലാമിക ഭരണത്തില്‍ മുര്‍ത്തദ്ദിന്റെ വിധിയായിരിക്കും അവന്നുണ്ടാവുക.
أصحاب رسول الله صلى الله عليه وسلم
(റസൂല്‍ صلى الله عليه وسلم യുടെ അനുചരന്‍മാര്‍)
وخير هذه الأمة بعد نبيها أبو بكر الصديق، ثم عمر بن الخطاب، ثم عثمان بن عفان، نقدم هؤلاء الثلاثة كما قدمهم أصحاب رسول الله صلى الله عليه وسلم، لم يختلفوا في ذلك.
നബി صلى الله عليه وسلم ക്ക്‌ ശേഷം ഈ ഉമ്മത്തില്‍ ഏറ്റവും ശ്രേഷ്ഠന്‍ അബൂബക്കര്‍ സ്വിദ്ദീഖ്‌ رضي الله عنه ആണ്, പിന്നെ ഉമര്‍ ബ്‌നുല്‍ ഖത്വാബ്‌ رضي الله عنه, പിന്നെ ഉഥ്‌മാന്‍ ബ്‌നു അഫ്ഫാന്‍ رضي الله عنه. ഈ മൂന്ന് പേരെ അല്ലാഹുവിന്റെ റസൂലിന്റെ സ്വഹാബാക്കള്‍ മുന്തിച്ചതുപോലെ തന്നെ നാം മുന്തിക്കുന്നു, അതില്‍ ഭിന്നതയില്ല.
ثم بعد هؤلاء الثلاثة أصحاب الشورى الخمسة: علي بن أبي طالب، وطلحة، والزبير، وعبد الرحمن بن عوف، وسعد، كلهم يصلح للخلافة، وكلهم إمام، ونذهب في ذلك إلى حديث ابن عمر: ((كنا نعد ورسول الله صلى الله عليه وسلم حي وأصحابه متوافرون: أبو بكر، ثم عمر، ثم عثمان، ثم نسكت)).
പിന്നെ ഈ മൂന്ന് പേര്‍ക്ക്‌ ശേഷം ശൂറയുടെ അഞ്ച്‌ ആളുകള്‍ അലിയ്യ്‌ ബ്‌നു അബീ ത്വാലിബ്‌, ത്വല്‍ഹ, സുബൈര്‍, അബ്ദുറഹ്മാന്‍ ബ്‌നു ഔഫ്‌,സഅദ്‌, رضي الله عنهم أجمعين എല്ലാവരും ഖിലാഫത്തിന്‌ അനുയോജ്യരായവരും എല്ലാവരും ഇമാമീങ്ങളുമാണ്‌. ഇബ്നു ഉമര്‍رضي الله عنه വിന്റെ ഹദീസാണ്‌ ഇതിനുള്ള തെളിവ്‌ -നബി صلى الله عليه وسلم യും അവിടുത്തെ സ്വഹാബികളും ജീവിച്ചിരുന്നപ്പോള്‍ ഞങ്ങള്‍ കണാക്കാക്കാറുണ്ടായിരുന്നു- അബൂബക്കര്‍, ഉമര്‍, ഉഥ്‌മാന്‍, പിന്നെ ഞങ്ങള്‍ മൗനം പാലിക്കും.
ثم من بعد أصحاب الشورى أهل بدر من المهاجرين، ثم أهل بدر من الأنصار من أصحاب رسول الله صلى الله عليه وسلم على قدر الهجرة والسابقة أولا فأولا.
ശൂറയുടെ ആളുകള്‍ക്ക്‌ ശേഷം ബദറില്‍ പങ്കെടുത്ത മുഹാജിറുകള്‍,പിന്നെ ബദറില്‍ പങ്കെടുത്ത അന്‍സ്വാറുകള്‍. അവരുടെ ഹിജ്‌റയുടെ കണക്കനുസരിച്ച്‌- മുമ്പേ പോയവര്‍ മുമ്പേ എന്ന കണക്കില്‍.
ثم أفضل الناس بعد هؤلاء أصحاب رسول الله صلى الله عليه وسلم، القرن الذي بعث فيهم، وكل من صحبه سنة أو شهرا أو يوما أو ساعة أو رءاه فهو من أصحابه، له من الصحبة على قدر ما صحبه، وكانت سابقته معه، وسمع منه ونظر إليه نظرة، فأدناهم صحبة هو أفضل من القرن الذين لم يروه، ولو لقوا الله بجميع الأعمال، كان هؤلاء الذين صحبوا النبي صلى الله عليه وسلم ورأوه وسمعوا منه، ومن رءاه بعينه وءامن به ولو ساعة أفضل –لصحبته- من التابعين ولو عملوا كل أعمال الخير.
പിന്നെ ജനങ്ങളില്‍ ഏറ്റവും ശ്രേഷ്ഠര്‍ നബി صلى الله عليه وسلم അയക്കപ്പെട്ടജനതയായ അവിടുത്തെ സ്വഹാബികള്‍. അവിടുന്നുമായി കൊല്ലങ്ങളോ,മാസങ്ങളോ,
ദിവസങ്ങളോ, കുറച്ചു സമയമോ സഹവസിച്ചവര്‍. അല്ലെങ്കില്‍ അദ്ദേഹത്തെ നേരില്‍ കണ്ടവര്‍ -അവരുടെ സഹവാസത്തിന്റെ തോതനുസരിച്ച്‌, പിന്നെ അവിടുന്നില്‍ നിന്ന് കേട്ടവര്‍, അവിടുന്നിലേക്ക്‌ നോക്കിയവര്‍. ഇവരെല്ലാം അവിടുത്തെ കണ്ടിട്ടില്ലാത്ത തലമുറയേക്കാള്‍ ശ്രേഷ്ഠരാണ്‌. ഇവരെല്ലാം നബി صلى الله عليه وسلم യില്‍ വിശ്വസിച്ച്‌ കൊണ്ട് സഹവസിച്ചവരും അവിടുത്തെ നേരില്‍ കണ്ടവരും അവിടുന്നില്‍നിന്ന് നേരില്‍ കേട്ടവരുമാണ് അത് അല്‍പ സമയത്തേക്കാണെങ്കില്‍ പോലും. അവരെല്ലാം താബിഉകളേക്കാളും ശ്രേഷ്ഠ രാണ്‌- അവര്‍ ഏറ്റവും നന്നായി അമലുകള്‍ ചെയ്തവരാണെങ്കില്‍ പോലും.
طاعة ولاة الأمور
(ഭരണാധികാരികളെ അനുസരിക്കല്‍)
والسمع والطاعة للأئمة، وأمير المؤمنين، البر والفاجر، ومن ولي الخلافة واجتمع الناس عليه ورضوا به، ومن عليهم بالسيف حتى صار خليفة وسمي أمير المؤمنين.
മുഅ്മിനീങ്ങളുടെ അമീറുമാരെ അവന് നല്ലവനാണെങ്കിലും ദുര്‍വൃത്തനാണെ ങ്കിലും- അവരെ കേള്‍ക്കലും അനുസരിക്കലും,അവര്‍ ജനങ്ങള്‍ തൃപ്തിപ്പെട്ടോ, അല്ലെങ്കില്‍ ബലാല്‍ക്കാരമായോ ഖിലാഫത്ത്‌ ഏറ്റെടുത്തവരാണെങ്കില്‍,
അവര്‍ 'അമീറുല്‍ മുഅ്മിനീന്‍'എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്നവരാണെങ്കില്‍.
الجهاد ماض إلى يوم القيامة مع البر والفاجر
(ഭരണാധികാരികളോടൊപ്പം യുദ്ധം ചെയ്യല്‍)
والغزو ماض مع الأمراء إلى يوم القيامة -البر والفاجر- لا يترك.
നിശ്ചയിക്കപ്പെട്ട അമീറുമാരോടൊപ്പം യുദ്ധം ചെയ്യലും ഖിയാമം നാള്‍ വരെയും അത് നിരാകരിക്കാവതല്ല, -അവന് നല്ലവനാകട്ടെ,ദുര്‍വൃത്തനാകട്ടെ.
وقسمة الفيء، وإقامة الحدود إلى الأئمة ماض، ليس لأحد أن يطعن عليهم، ولا ينازعهم. ودفع الصدقات إليهم جائزة ونافذة، من دفعها إليهم أجزأت عنه برا كان أو فاجرا.
അതുപോലെത്തന്നെ യുദ്ധമുതല്‍ വീതം വെക്കലും, ശിക്ഷാ വിധികള്‍ നടപ്പാക്കാന്‍ ഭരണാധികാരികളെ നിശ്ചയിക്കലും എന്നും നില നില്‍ക്കുന്നതാണ്‌. ആര്‍ക്കും അവരെ ആക്ഷേപിക്കാനോ അവരെ വെല്ലു വിളിക്കാനോ പാടില്ല. അതുപോലെത്തന്നെ സ്വദഖകള്‍ അവരെ ഏല്‍പ്പിക്കലും ശരിയായിട്ടുള്ളതും നില നില്‍ക്കുന്നതുമാണ്‌. അയാള്‍ നല്ലവനാകട്ടെ, ദുര്‍വൃത്തനാകട്ടെ.
وصلاة الجمعة خلفه، وخلف من ولاه، جائزة باقية تامة ركعتين، من أعادهما فهو مبتدع، تارك للآثار مخالف للسنة، ليس له من فضل الجمعة شيء، إذا لم ير الصلاة خلف الأئمة - من كانوا - برهم وفاجرهم، فالسنة بأن يصلي معهم ركعتين ويدين بأنها تامة، لا يكن في صدرك من ذلك شك.
ജുമുഅ നമസ്കാരം രണ്ട് റകഅത്ത്‌ പൂര്‍ത്തിയാക്കി അമീറിന്റെയോ അവര്‍ അധികാരം ഏല്‍പ്പിച്ചവരുടേയോ പിന്നില്‍ നിന്ന് നമസ്കരിക്കേണ്ടതാണ്‌. ആര് അത് മടക്കി നമസ്കരിച്ചുവോ അയാള്‍ ഹദീസിനെ നിഷേധിച്ച സുന്നത്തില്‍ നിന്ന് വ്യതിചലിച്ച മുബ്‌തദിഅ് ആണ്. അയാള്‍ക്ക്‌ ജുമുഅയുടെ ഫള്‌ലില്‍ നിന്ന് ഒന്നും ഇല്ല, അയാള്‍ ഭരണാധികാരിയെ അയാള്‍ നല്ലവനാകട്ടെ,
ദുര്‍വൃത്തനാകട്ടെ, പിന്തുടര്‍ന്ന്‌ നമസ്ക്കരിക്കുന്നില്ലെങ്കില്‍. സുന്നത്ത് അവരുടെ കൂടെ രണ്ട് റകഅത്ത്‌ പൂര്‍ത്തിയാക്കി നമസ്ക്കരിക്കലാണ്‌,അതിനെപ്പറ്റി മനസ്സില്‍ ഒരു ശങ്കയും ഉണ്ടാകാവതല്ല.
تحريم الخروج على أئمة المسلمين
(അധികാരികള്‍ക്കെതിരെ പുറപ്പെടല്‍ നിഷിദ്ധം)
ومن خرج على إمام من أئمة المسلمين وقد كان الناس اجتمعوا عليه، وأقروا له بالخلافة بأي وجه كان، بالرضا أو بالغلبة فقد شق هذا الخارج عصا المسلمين، وخالف الآثار عن رسول الله صلى الله عليه وسلم، فإن مات الخارج عليه مات ميتة جاهلية.
ജനങ്ങള്‍ ഏകോപിച്ച്‌ അംഗീകരിച്ചോ, അല്ലെങ്കില്‍ ബലാല്‍ക്കാരമായോ ഖിലാഫത്ത്‌ ഏറ്റെടുത്ത ഒരു മുസ്‌ലിം ഭരണാധികാരിക്കെതിരില്‍ ആര് പുറപ്പെട്ടുവോ, അവന്റെ പുറപ്പാട് മുസ്‌ലിംകള്‍ക്കെതിരെയുള്ള ധിക്കാരമാണ്‌, നബി صلى الله عليه وسلم യുടെ ആഥാറുകളില്‍ നിന്നുള്ള വ്യതിചലനമാണ്‌; അവന് മരണപ്പെടുകയാണെങ്കില്‍ ആ മരണം ജാഹിലിയ്യത്തിലുള്ള മരണമാണ്‌.
ولا يحل قتال السلطان ولا الخروج عليه لأحد من الناس، فمن فعل ذلك فهو مبتدع على غير السنة والطريق.
ഭരണാധികാരിക്കെതിരെയുള്ള യുദ്ധമോ പുറപ്പാടോ ജനങ്ങളില്‍ ആര്‍ക്കും അനുവദനീയമല്ല. ആരെങ്കിലും അങ്ങനെ ചെയ്താല്‍ അവന് മുബ്‌തദിഅ് ആണ്. സുന്നത്തിലും യഥാര്‍ത്ഥ പാതയിലും അല്ലാത്തവനാണ്‌.
قتال اللصوص والخوارج جائز
(കള്ളന്മാരും ഖവാരിജുകളുമായുള്ള ഏറ്റുമുട്ടല്‍ അനുവദനീയം)
وقتال اللصوص والخوارج جائز، إذا عرضوا للرجل في نفسه وماله، فله أن يقاتل عن نفسه وماله، ويدفع عنها بكل ما يقدر، وليس له إذا فارقوه أو تركوه أن يطلبهم، ولا يتبع ءاثارهم، ليس لأحد إلا للإمام أو ولاة المسلمين، إنما له أن يدفع عن نفسه في مقامه ذلك، وينوي بجهده أن لا يقتل أحدا، فإن مات على يديه في دفعه عن نفسه في المعركة فأبعد الله المقتول، وإن قتل هذا في تلك الحال وهو يدفع عن نفسه وماله رجوت له الشهادة، كما جاء في الأحاديث. وجميع الآثار في هذا إنما أمرت بقتاله. ولم تأمر بقتله، ولا اتباعه، ولا يجيز عليه إن صرع أو كان جريحا، وإن أخذه أسيرا فليس له أن يقتله، ولا يقيم عليه الحد، ولكن يرفع أمره إلى من ولاه الله فيحكم فيه.
കള്ളന്മാരുമായും ഖവാരിജുകളുമായും ഏറ്റുമുട്ടുന്നത്‌ അനുവദനീയമാണ്‌,
അയാള്‍ ശരീരത്തിനോ സ്വത്തിനോഎതിരിടുകയാണെങ്കില്‍, ശരീരത്തിനു വേണ്ടിയും സ്വത്തിനു വേണ്ടിയും അവനുമായി ഏറ്റു- മുട്ടാവുന്നതും സാധ്യമായ നിലയില്‍ തടയേണ്ടതുമാണ്‌. ഇനി അവന് പിന്തിരിഞ്ഞ്‌ ഓടിപ്പോവുകയാണെങ്കില്‍ അവനെ അന്വേഷിക്കുകയോ പിന്തുടരുകയോ വേണ്ടതില്ല, ഇമാമോ അല്ലെങ്കില്‍ അയാള്‍ ഏല്‍പ്പിച്ച ഭരണാധികാരികളോ ഒഴികെ. അവന്ന് ബാധ്യതയുള്ളത്‌ സ്വന്തത്തെ പ്രതിരോധിക്കല്‍ മാത്രമാണ്‌. ആവേശത്തില്‍ ആരെയുംവധിക്കാതിരിക്കാന്‍ അവന് ശ്രദ്ധിക്കേണ്ടതാണ്‌. ഇനി ഒരാള്‍ സ്വന്തംപ്രതിരോധിക്കുന്ന അവസരത്തില്‍ മറ്റേയാള്‍ വധിക്കപ്പെടുക-യാണെങ്കില്‍ വധിക്കപ്പെട്ടവനെ അല്ലാഹു വിദൂരത്താക്കുന്നതാണ്‌. ഒരാള്‍ ആ അവസരത്തില്‍ കൊല്ലപ്പെടുകയാണെങ്കില്‍ അവന് ശഹീദാണ്‌, ഹദീസുകളില്‍ വന്നതു പോലെ. ഈ വിഷയത്തിലുള്ള മുഴുവന്‍ ഹദീസുകളിലും പ്രതിരോധത്തെ പറ്റി കല്‍പ്പിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്‌.വധിക്കാനോ പിന്തുടരാനോ കല്‍പ്പിക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ല, ബോധരഹിതനാ- യിട്ടോ മുറിവ്‌ പറ്റിയിട്ടോ തടവുകാരനായി പിടിച്ചാല്‍ വധിക്കാന്‍ പാടില്ല. വിധി നടപ്പാക്കല്‍ അയാളുടെ ബാധ്യതയല്ല. ആ കാര്യം അല്ലാഹു ആരെ ഏല്‍പ്പിച്ചുവോ, അയാളിലേക്ക്‌ ഉയര്‍ത്തപ്പെടേണ്ടതും അയാള്‍ വിധി നടപ്പാക്കേണ്ടതുമാണ്‌.
لا نشهد لأحد من أهل القبلة بجنة ولا نار
ഖിബ്‌ലയുടെ അഹ്‌ലുകാരില്‍ ആരെയും നാം സ്വര്‍ഗ്ഗക്കാരനായോനരകക്കാരനായോ സാക്ഷ്യപ്പെടുത്തുന്നില്ല
ولا نشهد على أحد من أهل القبلة بعمل يعمله بجنة ولا نار، نرجو للصالح، ونخاف عليه، ونخاف على المسيء المذنب، ونرجو له رحمة الله.
ഖിബ്‌ലയുടെ അഹ്‌ലുകാരില്‍ പെട്ട ആരെയും നാം അവന് ചെയ്ത ഒരു പ്രവൃത്തി കാരണത്താല്‍ സ്വര്‍ഗ്ഗക്കാരനായോ നരകക്കാരനായോ കണക്കാക്കാവതല്ല. അയാള്‍ക്ക്‌ നല്ലത്‌ വരാന്‍ നാം ആഗ്രഹിക്കുന്നു,അയാളുടെ കാര്യത്തില്‍ നാം ഭയപ്പെടുന്നു. പാപിയുടേയും ദോഷിയുടേയും കാര്യത്തില്‍ നാം ഭയപ്പെടുന്നു, അല്ലാഹുവിന്റെ കാരുണ്യം അയാള്‍ക്ക്‌ വേണ്ടി നാം ആഗ്രഹിക്കുന്നു.
ومن لقي الله بذنب يجب له به النار - تائبا غير مصر عليه - فإن الله يتوب عليه، ويقبل التوبة عن عباده ويعفو عن السيئات.
നരകം നിര്‍ബന്ധമാക്കപ്പെടുന്ന ഒരു പാപം ഒരാള്‍ ചെയ്യുകയും പിന്നീട് അതിലേക്ക്‌ മടങ്ങാതെ തൗബ ചെയ്യുകയും അല്ലാഹുവിനെ കണ്ടുമുട്ടുകയും ചെയ്താല്‍ അവന്റെ തൗബ അല്ലാഹു സ്വീകരിക്കുന്നതും ദോഷങ്ങള്‍ പൊറുത്തു കൊടുക്കുന്നതുമാണ്‌.
ومن لقيه وقد أقيم عليه حد ذلك الذنب في الدنيا فهو كفارته، كما جاء في الخبر عن رسول الله صلى الله عليه وسلم. ومن لقيه مصرا غير تائب من الذنوب التي قد استوجب بها العقوبة، فأمره إلى الله إن شاء عذبه، وإن شاء غفر له. ومن لقيه -من كافرا - عذبه ولم يغفر له.
ആ പാപത്തിനുള്ള ശിക്ഷ ഇഹലോകത്ത്‌ വെച്ച് അവനില്‍ നടപ്പാക്കിയതിന്‌ ശേഷം അല്ലാഹുവിനെ കണ്ടുമുട്ടിയാല്‍, അത് അവനുള്ള പ്രായശ്ചിത്തമാണ്‌, ഹദീസുകളില്‍ വന്നതു പോലെ. ശിക്ഷ നിര്‍ബന്ധമാകുന്ന പാപവുമായി തൗബ ചെയ്യാതെ ഒരുവന്‍ അല്ലാഹുവിനെ കണ്ടുമുട്ടിയാല്‍ അവന്റെ കാര്യം അല്ലാഹുവിങ്കലാണ്‌. അവന് ഉദ്ദേശിച്ചാല്‍ ശിക്ഷിക്കുന്നു, അവന് ഉദ്ദേശിച്ചാല്‍ പൊറുത്തു കൊടുക്കുന്നു. ഇനി അവിശ്വാസികളില്‍ നിന്ന് ആരെങ്കിലും അവനെ (അല്ലാഹുവിനെ) കണ്ടു മുട്ടിയാല്‍ അവന് ശിക്ഷിക്കപ്പെടുന്നതാണ്‌. അവന്ന് പൊറുത്ത്‌ കൊടുക്കപ്പെടുകയില്ല.
شرعية إقامة الحدود
(ശിക്ഷാ വിധി നടപ്പിലാക്കല്‍)
والرجم حق على من زنا وقد أحصن، إذا اعترف أو قامت عليه بينة. وقد رجم رسول الله صلى الله عليه وسلم، وقد رجمت الأئمة الراشدون.
വിവാഹിതനായവന്‍ വ്യഭിചരിച്ചാല്‍, അവന്റെ മേല്‍ എറിഞ്ഞു കൊല്ലല്‍ യാഥാര്‍ത്ഥ്യമാണ്‌ - അവന് അത് സമ്മതിക്കുകയാണെങ്കില്‍,അല്ലെങ്കില്‍ അവന്റെ മേല്‍ തെളിവ്‌ സ്ഥിരപ്പെട്ടാല്‍. തീര്‍ച്ചയായും നബി صلى الله عليه وسلم എറിഞ്ഞ്‌ കൊന്നിട്ടുണ്ട്‌, സന്മാര്‍ഗ്ഗചാരികളായ ഇമാമീങ്ങളും എറിഞ്ഞ്‌ കൊന്നിട്ടുണ്ട്‌.
تبديع من انتقص أحدا من صحابة رسول الله صلى الله عليه وسلم
(സ്വഹാബികളെ ആക്ഷേപിച്ചവന്‍ മുബ്‌തദിഅ്)
ومن انتقص أحدا من أصحاب رسول الله صلى الله عليه وسلم أو أبغضه لحدث كان منه، أو ذكر مساوئه كان مبتدعا حتى يترحم عليهم جميعا، ويكون قلبه لهم سليما.
ആരെങ്കിലും നബി صلى الله عليه وسلم യുടെ സ്വഹാബികളില്‍ പെട്ട ആരെയെങ്കിലും, അവരില്‍ നിന്നും സംഭവിച്ചേക്കാവുന്ന തെറ്റുകളോ പോരായ്‌മകളോ കാരണമായി ആക്ഷേപിച്ചാല്‍ അല്ലെങ്കില്‍ അവരോട് കോപിച്ചാല്‍ അവന് മുബ്‌തദിഅ് ആയി. അവന്‍കാരുണ്യത്തിന്‌ വേണ്ടി യാചിക്കുന്നത്‌ വരേയും, അവന്റെ മനസ്സ്‌ശുദ്ധമാകുന്നത്‌ വരേയും.
تفسير النفاق
(കാപട്യത്തിന്റെ വിശദീകരണം)
والنفاق هو الكفر: أن يكفر بالله ويعبد غيره، ويظهر الإسلام في العلانية، مثل المنافقين الذين كانوا على عهد رسول الله صلى الله عليه وسلم.
കപട വിശ്വാസം കുഫ്‌റാണ്‌. അല്ലാഹുവില്‍ അവിശ്വസിക്കുകയും അവനല്ലാത്തവരെ ആരാധിക്കുകയും, ഇസ്‌ലാം പരസ്യമാക്കുകയുംചെയ്യല്‍ -റസൂല്‍ صلى الله عليه وسلم യുടെ കാലത്തുള്ള മുനാഫിഖുകള്‍ ചെയ്തതു പോലെ.
التسليم للنصوص وإن لم نعلم تفسيرها
(പ്രമാണങ്ങളിലേക്കുള്ള മടക്കം, വ്യാഖ്യാനമറിയില്ലെങ്കിലും)
وقوله صلى الله عليه وسلم: ((ثلاث من كن فيه فهو منافق))، هذا على التغليظ نرويها كما جاءت، ولا نفسرها.
നബി صلى الله عليه وسلم യുടെ വാക്കുകള്‍: "മൂന്ന് കാര്യങ്ങള്‍ ആരിലുണ്ടോ,അവന് മുനാഫിഖാണ്‌" -ഇത് അതിന്റെ ഗൗരവത്തിന്റെ പേരിലാണ്‌, റിപ്പോര്‍ട്ട്‌ വന്നത് പ്രകാരം-നാം അതിനെ വിശദീകരിക്കുന്നില്ല.
وقوله: ((لا ترجعوا بعدي كفارا ضلالا يضرب بعضكم رقاب بعض))، ومثل: ((إذا التقى المسلمان بسيفيهما فالقاتل والمقتول في النار))، ومثل: ((سباب المسلم فسوق وقتاله كفر))، ومثل: ((من قال لأخيه يا كافر! فقد باء بها أحدهما))، ومثل: ((كفر بالله تبرؤ من نسب، وإن دق)).
ونحو هذه الأحاديث مما قد صح وحفظ، فإنا نسلم له، وإن لم نعلم تفسيرها، ولا نتكلم فيها، ولا نجادل فيها، ولا نفسر هذه الأحاديث إلا مثل ما جاءت، لا نردها إلا بأحق منها.
അവിടുത്തെ വാക്കുകള്‍: "നിങ്ങള്‍ എനിക്കു ശേഷം വഴി പിഴച്ച കാഫിറുകളാകരുത്‌, ചിലര്‍ ചിലരുടെ നേരേ ചതി പ്രയോഗം നടത്തിക്കൊണ്ട്‌." അതുപോലെ "രണ്ട് മുസ്‌ലിംകള്‍ ആയുധ ധാരികളായി പരസ്പരം ഏറ്റുമുട്ടിയാല്‍ കൊല്ലപ്പെട്ടവനുംകൊന്നവനും നരകത്തിലാണ്‌." അതുപോലെ "മുസ്‌ലിമിനെ ചീത്ത പറയല്‍ തെമ്മാടിത്തവും അവനെ വധിക്കല്‍ കുഫ്‌റുമാണ്‌." അതുപോലെ "ഒരാള്‍ തന്റെ സഹോദരനെ കാഫിര്‍ എന്ന് വിളിച്ചാല്‍ രണ്ടിലൊരാള്‍ക്ക്‌ അത് ബാധകമായി." അതുപോലെ "അല്ലാഹുവില്‍ അവിശ്വസിക്കുന്നത്‌ ബന്ധങ്ങള്‍ മുറിയാന്‍ കാരണമാകും, അത് അല്‍പമാണെങ്കില്‍ പോലും."
ഇതുപോലെത്തന്നെ സ്വഹീഹായി സ്ഥിരപ്പെട്ട് വന്ന മറ്റ്‌ ഹദീസുകളും. നാം അതിന്‌ സമര്‍പ്പണം ചെയ്യുന്നു, അതിന്റെ വിശദീകരണം അറിയില്ലെങ്കില്‍ നാം അതിനെപ്പറ്റി സംസാരിക്കുന്നില്ല, അതില്‍ തര്‍ക്കിക്കുന്നില്ല, അതിന്റെ വിശദീകരണം വന്നതു പോലെയല്ലാതെ ഈ ഹദീസുകള്‍ നാം വിശദീകരിക്കുന്നില്ല. അതിന്റെ യാഥാര്‍ത്ഥ്യ- ത്തിലേക്ക്‌ അല്ലാതെ നാം അത് മടക്കുന്നില്ല.
الإيمان بأن الجنة والنار مخلوقتان وحكم من ينكر ذلك
(സ്വര്‍ഗ്ഗവും നരകവും രണ്ട് സൃഷ്ടികളാണ്‌. അവയെ നിഷേധിക്കുന്നവന്റെ വിധി)
والجنة والنار مخلوقتان، قد خلقتا، كما جاء عن رسول الله صلى الله عليه وسلم: ((دخلت الجنة فرأيت قصرا))، ((ورأيت الكوثر))، ((واطلعت في الجنة فرأيت أكثر أهلها... كذا، واطلعت في النار فرأيت... كذا وكذا))، فمن زعم أنهما لم تخلقا فهو مكذب بالقرءان، وأحاديث رسول الله صلى الله عليه وسلم، ولا أحسبه يؤمن بالجنة والنار.
സ്വര്‍ഗ്ഗവും നരകവും രണ്ട് സൃഷ്ടികളാണ്‌. അവ രണ്ടും സൃഷ്ടി ക്കപ്പെട്ടതാണ്‌. റസൂല്‍ صلى الله عليه وسلم യില്‍ നിന്ന് സ്ഥിരപ്പെട്ട് വന്നത് പോലെ, "ഞാന്‍ സ്വര്‍ഗ്ഗത്തില്‍ പ്രവേശിച്ചു, മണിമാളികകള്‍ കണ്ടു,കൗഥര്‍ കണ്ടു. ഞാന്‍ സ്വര്‍ഗ്ഗത്തിലേക്ക്‌ നോക്കി, അതിന്റെ ആളുകളില്‍ അധികവും.......”-അപ്രകാരവും, “ഞാന്‍ നരകത്തിലേക്ക്‌ നോക്കി, ഞാന്‍ കണ്ടു.......” അപ്രകാരവും. അവ രണ്ടുംസൃഷ്ടിക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ലെന്ന് ആര് വാദിച്ചുവോ, അവന് ഖുര്‍ആനിനെയും നബി صلى الله عليه وسلم യുടെ ഹദീസുകളെയും കളവാക്കുന്നവനാണ്‌. അവന് സ്വര്‍ഗ്ഗ നരകങ്ങളില്‍ വിശ്വാസം ഇല്ലാത്തവനുമാണ്‌.
صلاة على من مات من أهل القبلة ولو كان مذنبا
(ഖിബ്‌ലയുടെ അഹ്‌ലുകാരില്‍ പെട്ടവന് വേണ്ടി നമസ്ക്കരിക്കണം, അവന് പാപിയാണെങ്കിലും)
ومن مات من أهل القبلة موحدا يصلى عليه، ويستغفر له، ولا يحجب عنه الاستغفار، ولا تترك الصلاة عليه لذنب أذنبه - صغيرا كان أو كبيرا - وأمره إلى الله تعالى.
ഖിബ്‌ലയുടെ അഹ്‌ലുകാരില്‍ പെട്ട മുവഹ്ഹിദായ ഒരാള്‍ മരണപ്പെട്ടാല്‍ അവന്ന് വേണ്ടി നമസ്ക്കരിക്കേണ്ടതാണ്‌, അവന്ന്വേണ്ടി പാപമോചന പ്രാര്‍ത്ഥന നടത്തേണ്ടതാണ്‌, അവന്റെ മേല്‍ പാപമോചന പ്രാര്‍ത്ഥന തടയപ്പെടരുത്‌, അവന് ചെയ്ത ചെറുതോ വലുതോ ആയ പാപങ്ങള്‍ കാരണത്താല്‍ അവന്ന് വേണ്ടി നമസ്ക്കരിക്കാതിരിക്കാന്‍ പാടില്ല, അവന്റെ കാര്യം അല്ലാഹുവിങ്കലാണ്‌.
والحمد لله وحده، وصلواته على محمد وءاله وسلم تسليما.
അല്ലാഹുവിന് സ്തുതി, അവന് ഏകനാകുന്നു. നബി صلى الله عليه وسلم യുടെ മേലും അവിടുത്തെ കുടുംബത്തിന്റെ മേലും അവന്റെ അനുഗ്രഹവും ശാന്തിയും സമാധാനവും ഉണ്ടാകുമാറാകട്ടെ.
കടപ്പാട് :https://thwalabulilm.blogspot.ae/p/usoolussunnah.html
